Xin chào Shu. Cảm ơn bạn vì đã nhận lời mời phỏng vấn cùng SaoDaily. Shu có thể giới thiệu một chút về bản thân và công việc hiện tại của mình?
Xin chào SaoDaily, đầu tiên Shu muốn gửi lời cảm ơn đến SaoDaily đã quan tâm và dành sự ưu ái này cho Shu.
Để giới thiệu qua về mình, mọi người thường biết qua mình với tên gọi Shushu Lê. Shu sống và lớn lên cùng gia đình ở Đức và mới chuyển về Việt Nam được 3 năm. Ngành chính Shu học là Chinese Study và Lịch sử nghệ thuật nhưng sau này lại bén duyên đến ngành ẩm thực.
Năm 2020 Shu bắt đầu thử sức với việc mở quán chay "Kiez Vegan" phong cách đồ ăn nhanh ẩm thực Tây. Và hiện tại Shu tập trung thời gian làm sáng tạo nội dung và tìm hiểu thêm công thức chay mới.
Shu có thể chia sẻ về câu chuyện ăn thuần chay của mình được không? Đâu là lý do mà bạn lựa chọn lối sống này?
Được ảnh hưởng bởi 2 nền văn hóa Đức và Việt Nam, bố mẹ của mình cũng hay ăn chay và Shu luôn được bố mẹ dạy, giảng về luật nhân quả. Vì vậy mình được tiếp xúc với ăn chay từ sớm.Tuy nhiên thời gian đầu mình không quá tò mò và muốn tìm hiểu nhiều. Lúc đó trong đầu Shu nghĩ rằng chỉ cần ăn chay cùng gia đình là đủ.
Khoảng thời gian 2006, trường cấp 2 của mình bắt đầu có những chương trình về chủ đề bảo vệ môi trường. Thông qua đó Shu bắt đầu có sự thay đổi trong suy nghĩ. Mình chủ động tham gia các hoạt động và tổ chức bảo vệ môi trường, động vật như năm 2009 Shu tham dự Hội nghị COP ở Copenhagen, một hội nghị các quốc gia trên thế giới đàm phán về vấn đề môi trường và những giải pháp cho tương lai.
Môi trường sống và làm việc có ảnh hưởng không nhỏ đến những quyết định và định hướng của mình lúc đó. Xem những tài liệu đằng sau ngành chăn nuôi và những ảnh hưởng đến môi trường, Shu cảm thấy cá nhân mình không chấp nhận được việc là chính mình cũng đang vô tình đang tiếp tay cho những gì đang xảy ra.
Và đó là động lực lớn nhất giúp mình quyết định chuyển sang ăn chay (full-time) trong chỉ một ngày. Shu chỉ là một cá thể bé nhỏ trong 7 tỉ người trên trái đất này và tất nhiên việc chuyển sang ăn chay sẽ không phải là giải pháp để thay đổi thế giới. Nhưng đây là một trong nhiều hành động Shu muốn đóng góp để cùng chung tay bảo vệ môi trường.
Hành trình ăn thuần chay của Shu có gặp khó khăn nào không? Gia đình, người thân và bạn bè của bạn có phản ứng như thế nào khi thấy bạn duy trì lối sống này?
Không nhắc đến thì chắc Shu cũng không để ý đâu nhưng nếu ngẫm lại thì công nhận quá trình ăn chay của mình cũng drama thật.
Thời điểm bắt đầu ăn chay (2007) ở bên Đức vô cùng khó khăn. Thứ nhất là rau củ không phong phú như ở Việt Nam (nhất là vào mùa đông); đậu phụ thì phải chờ bố mẹ lên Berlin lấy hàng để vào tận chợ Việt Nam mua (2 tuần/lần); thời gian đó đồ chay giả mặn cũng chưa thịnh hành mà nếu có thì vô cùng đắt.
Nghĩ lại Shu cảm thấy phục mẹ thật, mỗi lần phải suy nghĩ nấu món gì cho cả nhà ăn…
Ăn chay không đơn thuần chỉ là thay chế độ ăn uống, nó cũng có ảnh hưởng nho nhỏ đến những mối quan hệ bạn bè và người xung quanh. Do không có cùng sở thích ăn uống nữa, nhiều lúc đi chơi lại sợ không biết phải ăn uống như thế nào. Shu cũng cảm nhận được khoảng cách dần dần lớn hơn giữa mình và đội bạn thân lúc đó…
Shu cũng thấy buồn lắm chứ, nhưng nó lại xảy ra đúng hồi Shu học xong cấp ba và phải chuyển nhà đi học đại học nên cuối cùng cũng hoàn toàn cắt đứt liên lạc. "People come and go… i guess". Nhưng Shu vẫn cực kỳ may mắn khi gặp những người bạn tốt sau này.
Nhiều ý kiến cho rằng "ăn chay là đang đày đọa cơ thể mình", "mình chỉ sống một lần trên đời nên phải thử những món ngon vật lạ", "ăn chay chỉ là xu thế đua đòi của giới trẻ", "ăn chay giả thịt là tâm không tịnh"… Quan điểm của Shu về những ý kiến này như thế nào?
Con người không ai hoàn hảo cả và chúng ta sẽ không bao giờ có thể làm cho tất cả mọi người hài lòng.
Shu nghĩ rằng cái gì cũng có hai mặt nên những ý kiến như trên chắc chắn không thể tránh được và từng có một thời Shu nghe như cơm bữa.
Nhưng cái gì đối mặt nhiều thì nó thành quen thôi. Trong 13 năm qua Shu cũng làm quen với những ý kiến trái chiều và học cách đối mặt với nó một cách khôn khéo hơn. Với mình,ăn chay bắt nguồn từ mục đích bảo vệ môi trường, bảo vệ động vật nên mình không có bình luận gì với những ý kiến liên quan đến tôn giáo như ăn chay giả mặn…
Mỗi người sẽ có lý do ăn chay khác nhau và thực hành việc đó một cách hợp lý nhất. Xu hướng ăn chay đã bắt đầu ở những nước bên Châu Âu cũng khá lâu rồi và nó đã được bình thường hoá và chấp nhận với vai trò là một chế độ ăn. Có rất nhiều người đã chuyển sang ăn chay hoặc cũng không ít chọn một bữa chay để thay đổi bữa ăn trong ngày.
Và không thể không nhắc đến những sự thay đổi trong ngành ẩm thực chay. Nó vô cùng sáng tạo và cũng mang một làn gió mới cho ẩm thực thế giới. Thế nên nên là một người ưa ăn ngon, yêu ẩm thực thì bạn chắc chắn không thể không thử rồi.
Shu hiện đang sở hữu kênh TikTok hơn 365 nghìn người theo dõi, đây là một thành tích rất ấn tượng với một content creator mới như Shu. Bạn có thể chia sẻ về cơ duyên của mình đến với nền tảng này.
Như các content creators khác thì vô tình cơ duyên đến với mình trong thời gian COVID và thành phố Hà Nội bị lock down.
Hồi đó quán chay của mình phải đóng cửa tạm thời trong vòng 2 tháng. Mình có cảm giác rơi vào hố đen khi mọi hoạt động và những mục tiêu đều dừng lại. Mình quay lại những sở thích trước đó là quay video và nấu ăn nhiều hơn rồi mình up video lên TikTok cho vui, không nghĩ đến việc video của mình sẽ được lên xu hướng.
Lúc đó mình chỉ nghĩ đơn giản là tạo cho bản thân thói quen quay video ngắn up lên TikTok để giúp bản thân giải tỏa không suy nghĩ tiêu cực. Bắt đầu từ đó mình bén duyên với sáng tạo content để lan tỏa thông điệp tích cực về việc ăn chay. Và mình cảm thấy may mắn khi vừa được làm những công việc mình thích vừa lan tỏa điều tích cực đến với mọi người.
Shu có gặp khó khăn hay trở ngại nào trong quá trình sản xuất nội dung hay không? Cách mà bạn khắc phục, vượt qua nó như thế nào?
Đương nhiên Shu gặp khá nhiều vấn đề trong quá trình sản xuất nội dung, từ việc tìm nguyên liệu cho đến sắp xếp thời gian để cân bằng giữa việc quay video và làm việc ở quán chay full- time.
Những khó khăn đó đã khiến Shu phải tìm ra giải pháp để không ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân và công việc. Mình phân bổ lại lịch làm việc trong tuần và lấy riêng những ngày quán đủ nhân lực để dành thời gian riêng cho việc sáng tạo nội dung.
Chắc mọi người cũng hiểu là sáng tạo nội dung rất áp lực và cạnh tranh, dễ dẫn đến việc cạn kiệt nguồn ý tưởng. Hàng tuần Shu đặt cho bản thân mục tiêu phải quay đủ bao nhiêu video, phải post đủ bao nhiêu bài.
Ăn chay tại Việt Nam vẫn còn nhận nhiều ý kiến trái chiều. Shu đã đối mặt với những bình luận tiêu cực của cư dân mạng như thế nào?
Shu nghĩ là không chỉ ở Việt Nam mà nhiều nơi trên toàn thế giới, việc ăn chay chưa hoàn toàn được bình thường hóa. Do vậy việc phải đối mặt với những ý kiến trái chiều là điều không thể tránh được.
Ăn chay ở Việt Nam không quá xa lạ khi mỗi mùng 1 và ngày rằm là ngày ăn chay theo tập tục phổ biến ở những người tín đạo Phật.
Giai đoạn đầu khi các video lên xu hướng và nhận được nhiều ý kiến tiêu cực từ cộng đồng mạng thì Shu cũng cảm thấy hơi bỡ ngỡ vì mình không quen với những bình luận không lịch sự như vậy. Vì mục tiêu của Shu qua video là chia sẻ những công thức chay kiểu tây và kinh nghiệm thực tế của mình trong quá trình ăn chay ở trong và ngoài nước.
Song bên cạnh đó, Shu cũng nhận được rất nhiều những bình luận tích cực từ mọi người. Mọi người có sự thay đổi suy nghĩ về việc ăn chay và bắt đầu có hứng thú việc nấu ăn chay hơn. Nhiều bạn còn không nghĩ rằng đây là đồ chay.
Đây chính là động lực và cũng là thành công lớn nhất tiếp sức cho Shu để duy trì và phát triển thêm công việc mình đang làm.
Shu có bao giờ cảm thấy nản lòng khi những tấm lòng và công sức lan tỏa xu hướng ăn chay đến với cộng đồng bị mọi người chỉ trích, chê bai không?
Hoàn toàn không. Khi mục tiêu của mình ở trước mắt đã rõ ràng thì khó mà có thể làm Shu nản lòng hoặc dừng lại chỉ vì những ý kiến tiêu cực của nhiều người xung quanh, nhất là những người mình còn không quen biết nữa chứ.
Quan trọng hơn là công việc của Shu không làm ảnh hưởng đến bất kỳ ai, Shu không xúc phạm người xem hoặc có ý đồ gì xấu. Bù lại Shu biến nó thành động lực để bản thân phải cố gắng nhiều hơn và luôn không ngừng phát triển bản thân.
Hiện tại Shu có ý định sẽ theo đuổi công việc sản xuất nội dung video lâu dài hay không? Mục đích lớn mà bạn muốn đạt được trong tương lai là gì?
Shu sẽ theo đuổi công việc sản xuất nội dung video lâu dài trong khoảng thời gian tới. Tuy nhiên, mình đang cân nhắc và tỉ mỉ hơn cho những dự án tiếp theo.
Không chỉ dừng ở việc sáng tạo nội dung video ngắn, Shu có kế hoạch phát triển định hướng hình ảnh cá nhân và giá trị mình đem tới cho cộng đồng.
Mình hướng tới việc mở rộng nội dung content đa dạng và phong phú, chất lượng. Shu mong muốn trau dồi thêm cho bản thân kiến thức mới hữu ích và có thêm nhiều trải nghiệm về ẩm thực chay cũng như văn hóa trên thế giới.
Trong năm 2023, Shu ấp ủ nhiều những dự định mới hấp dẫn chứ không chỉ dừng lại ở việc sáng tạo video ngắn và mình hi vọng mọi người đón nhận nó.
Ngoài công việc của một Content Creator, Shu còn có một số công việc khác như kinh doanh nhà hàng chay, sản xuất thực phẩm chay. Bạn có thể chia sẻ về nó?
Như mọi người đã biết ngoài công việc sáng tạo nội dung thì Shu đang kinh doanh cửa hàng chay và nghiên cứu sản xuất thực phẩm chay.
Công việc full - time ở quán tốn rất nhiều thời gian vì Shu vừa phải tự quản lý mọi việc vừa test công thức mới cho menu. Về những món chay mình đưa ra sẽ luôn cố gắng chuẩn vị nhất có thể từ kết cấu đến hương vị và cách bày trí hoàn hảo. Do vậy Shu tốn rất nhiều thời gian để ra được một công thức hoàn chỉnh và đôi khi tốn kém nguyên liệu để test.
Mình cũng đã thất bại vô số lần và đôi khi mình cảm thấy cạn kiệt năng lượng, nguồn công thức. Nhưng đối với Shu đây không đơn thuần chỉ là sở thích mà nó cũng là công việc và mình phải chịu trách nhiệm đối với team của mình.
Do vậy Shu không cho phép những thất bại đó làm mình nản chí hay bỏ cuộc. Những lúc quá áp lực Shu sẽ tìm cách học hỏi thêm, tìm đến các cộng đồng ăn chay, đọc thêm sách và tìm hiểu thêm về ngành sản xuất đồ chay để hiểu rõ hơn mình làm sai ở điểm nào.
Nếu được gửi một lời cảm ơn tới người hâm mộ và một lời nhắn đến cộng đồng, Shu sẽ nói gì?
Shu rất cảm ơn mọi người đã luôn dành sự yêu quý và ủng hộ mình trong thời gian qua.
Khi nhận được phản hồi tích cực của mọi người, Shu càng cảm thấy những việc mình đang làm có ý nghĩa và mong muốn bản thân đem tới nhiều giá trị tốt đẹp hơn.
Đổi lại Shu sẽ không ngừng cố gắng đem tới mọi người nội dung chất lượng và có đầu tư, bài bản trong thời gian tới.
Nhân dịp năm mới, Shu chúc các bạn gặp một năm an khang và gặp nhiều may mắn. Hãy thay đổi để trở thành một phiên bản tuyệt vời cho chính bản thân bạn.
Cảm ơn những chia sẻ của Shu Lê và chúc bạn sẽ gặp nhiều may mắn, gặt hái nhiều thành công trong tương lai!
