Nguồn gốc ra đời của từ Narcissist
Cái tên “Narcissism” xuất phát từ thần thoại Hy Lạp về đứa trẻ Narcissus. Chuyện kể rằng chàng nổi tiếng với vẻ ngoài xinh đẹp, là con trai của thần sông Cephisus và nữ thần Liriope. Vào một ngày mùa xuân, Narcissus đang đi săn và tìm thấy một con suối để nghỉ ngơi. Khi anh ấy cúi xuống và nhìn thấy hình ảnh phản chiếu của mình trong nước, anh ấy đã yêu bản thân mình. Nhưng mỗi khi đưa tay chạm vào mặt nước, hình bóng đó lại nhòe đi khiến anh vô cùng đau khổ. Ngay sau đó, anh ta đã ném mình xuống sông tự tử vì tình yêu đơn phương. Kể từ đó, từ “narcissism” được dùng để chỉ trạng thái tự ái quá mức.
Narcissist là gì?
Kẻ ái kỷ (Narcissist) là những người quá ám ảnh với bản thân, kiểm soát người khác vì lợi ích cá nhân của họ; họ dùng một vài chiến thuật cụ thể nhằm giành được và duy trì quyền kiểm soát.
Trong tâm lý học, chứng ải kỷ còn được gọi cụ thể là rối loạn nhân cách tự ái (NPD). Đây là hình thức khuếch đại cái tôi trong trí tưởng tượng hoặc thể hiện qua hành vi. Nếu tình trạng bệnh nặng, chứng tự ái còn có thể được xem như một bệnh tâm thần chứ không chỉ là một đặc điểm nhân cách.
Dấu hiệu nhận biết của một người mắc hội chứng narcissist
Thường nói dối và phóng đại mọi thứ
Những dấu hiệu đầu tiên của một người ái kỷ là nói dối. Không chỉ dừng lại ở chuyện cá nhân, họ có thể nói dối về mọi thứ miễn là vì lợi ích của bản thân. Những người theo chủ nghĩa tự ái coi mình là người cực kỳ quan trọng, vì vậy họ luôn thêu dệt những câu chuyện có lợi cho mình, để bảo vệ hình ảnh cá nhân của mình trước người khác.
Họ khiến bạn cảm thấy mình đặc biệt
Những con người ái kỷ này cũng làm mọi cách để khiến người khác cảm thấy mình đặc biệt - không phải vì họ thật lòng đề cao điều gì đó ở cá nhân này, mà là để thao túng người đó. Họ thường nhắc đi nhắc lại về thành tích huy hoàng của bản thân. Họ luôn làm cho mình trở nên mạnh mẽ, quyền lực hơn và có sức ảnh hưởng nhất khi có thể.
Có xu hướng thao túng và lợi dụng người khác
Nói về một bậc thầy trong việc thao túng và lợi dụng người khác thì chắc chắn là ái kỷ . Người ái kỷ luôn giả vờ biết mọi thứ. Những mối quan hệ xung quanh người ái kỷ chỉ tồn tại với mục đích phục vụ cho cái tôi của cá nhân, không quan tâm đối phương muốn gì.
Luôn phá vỡ mọi quy tắc và vượt qua giới hạn
Những người mắc hội chứng narcissist họ tự tin họ là người quan trọng nhất, vì vậy họ sẵn sàng phá vỡ mọi quy tắc chỉ để đạt được điều họ muốn. Ví dụ như xô đẩy, vi phạm luật giao thông,… Họ thường phớt lờ những giới hạn mà thế giới đã đặt ra, bao gồm tài sản, thời gian, suy nghĩ…
Không chịu rút ra kinh nghiệm để tiếp thu cái mới
Do có cái tôi quá lớn nên người có tính ái kỷ luôn giữ vững quan điểm của bản thân, không bao giờ chấp nhận quan điểm của những người khác. Nên khi được người khác góp ý, họ sẽ cảm thấy không hài lòng và có tính ái kỷ. Sau nhiều lần bị vấp ngã, họ vẫn không chịu thay đổi bởi có ý nghĩ rằng thay đổi sẽ khiến người khác thấy rằng mình kém cỏi.
Ích kỷ, vô cảm
Người narcissist họ luôn tìm cách để đổ lỗi cho tất cả mọi thứ. Họ chỉ thấy được những khó khăn, sự nỗ lực của bản thân mà không nhìn thấy sự cố gắng của những người khác nữa. Họ cảm thấy rất khó khăn khi phải công nhận sự nỗ lực của những người khác.
Phương pháp điều trị cho những người có tính cách narcissist
Tránh đụng độ với người mắc hội chứng narcissist
Vì người mắc hội chứng narcissist luôn coi mình là trung tâm của vũ trụ nên việc cố gắng để họ hiểu được lời nói, hành động của họ là sai thật sự rất khó khăn. Do đó bạn chỉ chọn lúc cần thiết phải đối đầu, không phí sức xử lý một vấn đề nào đó mà có trọng tâm liên quan tới hành vi của anh ta vì hầu như chẳng thể xoay chuyển được nó.
Nhận biết điều gì quan trọng với người mắc hội chứng narcissist
Nhớ rằng người có tính tự ái thường không hiểu hay tôn trọng lời nói và hành vi thể hiện cảm xúc của bạn. Thay vào đó bạn cần nghiên cứu đối tượng và nhận biết điều gì quan trọng với họ. Sau đó tặng cho họ một món quà thật thực tế bằng thời gian hoặc tiền của bạn, khi đó bạn sẽ nhận được một lời nói yêu thương thành thật từ những người có tính tự ái đấy.
Liệu pháp tâm lý cho người mắc hội chứng narcissist
Giống như các rối loạn nhân cách khác, rối loạn nhân cách ái kỷ sẽ được điều trị bằng liệu pháp tâm lý. Liệu pháp này giúp ích rất nhiều trong việc thay đổi những bất thường trong suy nghĩ (nhận thức), nhìn nhận sâu hơn về những hành vi của mình, tạo ra ý thức gắn kết với bản thân và kiểm soát hành động tốt hơn.
Các liệu pháp tâm lý được áp dụng cho người bị bệnh ái kỷ: Liệu pháp tâm động học; Liệu pháp nhận thức hành vi.
Sử dụng thuốc cho người mắc hội chứng narcissist
Thuốc không được khuyến khích sử dụng trong điều trị rối loạn nhân cách nói chung và bệnh ái kỷ nói riêng. Tuy nhiên, dùng thuốc có thể giảm phần nào tình trạng cảm xúc không ổn định, xấu hổ, tủi nhục và lo lắng quá mức trước thất bại của bản thân.
Các loại thuốc được cân nhắc dùng cho bệnh nhân ái kỷ bao gồm: Thuốc an thần; Thuốc chống trầm cảm; Thuốc chống loạn thần (được dùng trong trường hợp có hoang tưởng tự cao).
Kế hoạch chăm sóc hợp lý cho người mắc hội chứng narcissist
Điều trị hội chứng narcissist cần một thời gian dài nên chúng ta cần có kế hoạch hợp lý để có được kết quả tốt nhất.
Trước tiên, cần nâng cao nhận thức của người bệnh về chứng rối loạn nhân cách ái kỷ. Đồng thời cho bệnh nhân thấy những lợi ích khi điều trị dứt điểm được hội chứng này.
Đảm bảo ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và tránh xa các thói quen không lành mạnh như sử dụng thuốc lá, rượu bia, chất gây nghiện,…
Giảm bớt sự phù phiếm trong suy nghĩ của người bệnh bằng cách khuyến khích tham gia các hoạt động thiện nguyện, bảo vệ môi trường,…
Thực hiện các kỹ thuật thư giãn như ngồi thiền, hít thở sâu, liệu pháp mùi hương, yoga,… Khuyến khích người bệnh phát triển năng khiếu hoặc thực hiện sở thích vào thời gian rảnh rỗi.
Hội chứng narcissist là những trải nghiệm nội tâm và hành vi có đặc điểm cho rằng bản thân là trung tâm, thiếu sự đồng cảm và coi trọng bản thân quá mức. Người mắc phải hội chứng này cần được điều trị sớm để đem lại chất lượng cuộc sống tốt nhất.
