23 tháng Chạp hằng năm là ngày tiễn ông Công, ông Táo về trời, chính vì vậy ngày này nhà nhà, người người thi nhau sắm sửa đồ lễ, cúng bái, đi kèm với đó là một loài vật không thể thiếu, được coi là "phương tiện đi lại" của ông Công, ông Táo - cá chép vàng.
Mỗi năm chỉ có một lần, cá chép vàng trở thành loại mặt hàng đắt khách nhất nhì thị trường Việt. Tuy vậy, đi kèm với việc thả cá, phóng sinh cá để tiễn hai ông về trời là bao câ chuyện giở khóc, giở cười của người dân.
Muốn cá chép hóa rồng cần thả đúng giờ ngọ, tức 12h trưa. Cũng vì lẽ đó mà giờ ấy, ở ven các con hồ, sông, rất nhiều người dân dừng chân để thả cá, vậy nhưng ngay sau khi những chú cá được thả đi không lâu, có một đội chờ sẵn để "vớt" lên.
Được biết, những người này sẽ dùng vợt lưới hoặc chích điện để vợt bắt cá. Tiếp sau đó, những chú cá còn sống sẽ tiếp được đem ra chợ bán, thu lợi mà không cần phải bỏ ra đồng nào. Song, dù biết rõ và cảm thấy rất bức xúc nhưng hầu hết người dân đều lắc đầu bỏ qua. Bởi với họ, đây đã là cảnh tượng quá quen thuộc, thường xuyên thấy mỗi dịp 23 Âm lịch.
Những người đi thả cá chỉ "ngậm ngùi" nhìn những chú cá chưa kịp hóa rồng đã bị "bế đi". Theo phong tục, ngày 23 tháng Chạp, mọi nhà đều làm cơm cúng và thả cá để tiễn ông Công, ông Táo về chầu trời. Vậy nhưng những hình ảnh xấu xí trên đã phần nào làm mất giá trị đích thực của những nét văn hóa cổ truyền dân tộc.
Bên cnahj việc dùng vợt để vớt, nhiều người còn chích điện để bắt cá. Hiện tại, vẫn chưa có một biện pháp nào để ngăn chặn tình trạng trên, bà con cũng chỉ còn biết lẳng lặng đem cá đến một nơi vắng vẻ hay có nguồn nước sạch hơn để phóng sinh.
Ngoài việc vợt, bắt cá, nhiều vấn đề khác cũng xảy đến khi một lượng lớn cá chép vàng cùng được người dân thả xuống ao hồ. Nhiều người đựng cá vào bọc nilon, khi thả đã thẳng tay vứt bọc xuống hồ, thậm chí không cởi bỏ bọc trước khi vứt khiến những chú cá vẫn bị buộc bên trong, hay như việc ô nhiễm khiến cá vừa thả xuống đã chết hàng loạt... đều là vấn đề nhức nhối cần giải quyết.
