Chiêm Tinh - Cung Hoàng Đạo

Bạn đã biết ý nghĩa về tết hàn thực và những điều nên làm trong ngày lễ này?

An Nhiên - 02/04/2022 19:44 GMT+7

Vào ngày Tết Hàn thực, mỗi gia đình đều chuẩn bị bánh trôi, bánh chay để thành kính dâng thờ ân đức tổ tiên. Vậy ngày lễ này có nguồn gốc từ đâu và mang ý nghĩa gì trong văn hóa của người Việt?

Nguồn gốc của Tết Hàn thực

Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3/3 âm lịch hàng năm và rơi vào ngày 14/4 dương lịch trong năm 2021. "Hàn thực" nghĩa là thức ăn lạnh và ngày Tết này bắt nguồn từ một điển tích của Trung Quốc.

Vào thời Xuân Thu, vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai sống nước Sở. Lúc này, có một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi, theo phò tá vua và hiến nhiều mưu kế.

Trong một lần đi lánh nạn, do lương thực cạn kiệt nên Giới Tử Thôi lén cắt một miếng thịt đùi của mình để nấu dâng vua. Sau khi vua biết sự tình thì đem lòng cảm kích vô cùng.

tet-han-thuc-nguon-goc
Tết Hàn thực có nguồn gốc từ điển tích của Trung Quốc

Trong 19 năm Giới Tử Thôi theo phò vua, hiền sĩ đã phải nếm mật nằm gai, khổ luyện thành tài. Về sau, khi Tấn Văn Công dành được ngôi vương và trở về làm vua nước Tấn đã phong thưởng rất hậu cho những người có công nhưng quên mất Giới Tử Thôi. Tuy nhiên, ông không mang oán hận mà chỉ nghĩ việc phò vua là điều nên làm, không có gì đáng nói nên đã đưa mẹ ở ẩn tại núi Điền Sơn.

Về sau, vua Tấn Văn Công nhớ ra và cho người đi tìm Giới Tử Thôi. Lúc bấy giờ, Giới Tử Thôi đã trở thành người không tham danh vọng nên nhất quyết không lĩnh thưởng. Vua muốn thúc ép ông quay về nên ra lệnh đốt rừng, không ngờ Giới Tử Thôi quyết chí cùng mẹ chịu chết cháy trong rừng.

Vì quá đau lòng nên Tấn Văn Công đã lập miếu thờ và hạ lệnh trong dân gian kiêng đốt lửa 3 ngày, chỉ ăn đồ nguội được nấu sẵn đề tưởng niệm Giới Tử Thôi.

tet-han-thuc-nguon-goc-1
Người Việt đã sáng tạo ra thức bánh trôi, bánh chay trong dịp lễ này

Những điều nên làm trong Tết Hàn thực

Dù ngày Tết này có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng người Việt vẫn giữ được những sắc thái riêng và là dịp để con cháu hướng về cội nguồn, tưởng nhớ tới ân đức của tổ tiên. Đặc biệt, người Việt còn sáng tạo thức bánh trôi, bánh chay - những món ăn nguội tượng trưng cho dịp lễ này. Ngoài việc làm bánh, trong ngày Tết 3/3 còn nên làm những việc sau:

Tảo mộ: Ngày này nằm trong tiết Thanh minh nên nhiều gia đình đã kết hợp cúng lễ với đi tảo mộ để thăm viếng và sửa sang lại phần mộ của tổ tiên. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính và cầu mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với người thân, gia đình.

Làm mâm cúng và thắp hương: Nhiều gia đình quây quần bên nhau để chuẩn bị mâm cỗ dâng lên tổ tiên, thần linh. Một mâm cỗ không cần quá cầu kỳ, những lễ vật cơ bản cần có bao gồm hương, hoa tươi, trầu cau, hoa quả, bánh trôi, bánh chay, món ăn... Vì thắp hương thể hiện tâm thành kính của chủ nhang với tổ tiên và người đã khuất nên cần ăn mặc chỉnh tề khi bắt đầu dâng lễ.

tet-han-thuc-nguon-goc-4
Vào mùng 3/3, con cháu sẽ làm mâm cơm cúng thành kính dâng lên tổ tiên

Chỉ nói điều hay: Người thân trong gia đình cần tránh mâu thuẫn, cãi vã vào ngày Tết Hàn thực. Nếu xảy ra tranh chấp, mỗi người nên giảng hòa và nhường nhịn lẫn nhau. Thêm vào đó, mọi người không nên nói những điều xui xẻo khiến không khí gia đình trở nên nặng nề.

Nhắc nhở công ơn người đã khuất: Thế hệ con cháu sinh sau ít khi được nghe về tổ tiên, người đã khuất trong dòng họ. Vì vậy, ngày 3/3 chính là cơ hội để gia đình quây quần bên nhau và lắng nghe những câu chuyện về công ơn tổ tiên để dạy bảo con cháu biết "uống nước nhớ nguồn".

tet-han-thuc-nguon-goc-2
Bánh trôi, bánh chay là món bánh quan trọng nhất trong dịp lễ này

Góc những câu chuyện thú vị: 1001 câu chuyện ly kỳ khi săn sale ở “xứ sở” Trung Quốc