Du lịch

Bánh khúc Hà Nội – Món ngon mộc mạc làm nức lòng người dân thủ đô

Lê Hồng - 28/07/2022 13:52 GMT+7

Giống xôi mà không phải xôi thì đích thị chỉ có bánh khúc Hà Nội – thức quà dân dã và bình dị gắn liền với ký ức tuổi thơ của biết bao người con sinh ra và lớn lên tại thủ đô. Bạn có biết bánh khúc được tạo ra như thế nào? Đâu là những địa chỉ bán bánh khúc chất lượng tại Hà Nội? Cùng theo chân Saodaily để tìm câu trả lời nhé.

1. Bánh khúc Hà Nội xưa và nay 

Không ít người lần đầu tiên biết đến bánh khúc Hà Nội đều tưởng nhầm đây là xôi nếp trắng gói lá chuối và tự hỏi rõ ràng là xôi, tại sao gọi là bánh? 

“Diện mạo” giống như xôi nắm của bánh khúc khiến không ít người hiểu lầm lúc đầu
“Diện mạo” giống như xôi nắm của bánh khúc khiến không ít người hiểu lầm lúc đầu

Nói về bánh khúc, thức quà dân dã, bình dị của người Hà Nội có lẽ nên bắt đầu từ câu hỏi phổ biến nhất “ Thành phần của bánh khúc là gì?”. Chúng mình xin tạm chia bánh khúc thành hai phần: lớp xôi bọc ngoài và phần khúc (phần bánh) để bạn có thể dễ hình dung hơn về kết cấu của món ăn này. 

Lớp gạo bên ngoài quyết định một nửa thành công của chiếc bánh khúc. Nhất định phải chọn loại gạo nếp ngon, lúc đồ canh sao cho khéo để xôi không bị ướt hay khô quá, gây ảnh hưởng đến mùi vị của bánh. 

Phần xôi trắng phía ngoài tưởng là đơn giản nhưng đòi hỏi người làm phải sự cẩn thận và tỉ mẩn (Nguồn ảnh: Internet)
Phần xôi trắng phía ngoài tưởng là đơn giản nhưng đòi hỏi người làm phải sự cẩn thận và tỉ mẩn (Nguồn ảnh: Internet)

Giờ thì nói đến phần bánh, quan trọng nhất chắc chắn là phần khúc. Lá khúc sau khi được thu mua từ những người nông dân sẽ được sơ chế sạch, đem luộc sơ, thái nhỏ rồi mới đem đi giã cùng bột gạo nếp. Sau đó người ta thêm lượng nước vừa đủ vào hỗn hợp bột lá khúc, nhào đều tay cho đến khi đạt được độ mịn, độ dẻo mong muốn. 

Lá khúc (lá cúc) cũng được chia ra làm hai loại: rau cúc tẻ và rau cúc nếp. Loại được lựa chọn để làm bánh khúc là loại thứ 2 vì cho ra hương thơm và mùi vị ngon hơn
Lá khúc (lá cúc) cũng được chia ra làm hai loại: rau cúc tẻ và rau cúc nếp. Loại được lựa chọn để làm bánh khúc là loại thứ 2 vì cho ra hương thơm và mùi vị ngon hơn

Nhân bánh khúc tương tự bánh chưng truyền thống chỉ gồm hai nguyên liệu chính là đỗ xanh và thịt ba chỉ lợn. Sau khi thịt lợn được ướp cho thấm gia vị, đỗ xanh đã đồ và xay nhuyễn thì người ta bắt đầu nặn bánh khúc với lớp vỏ bên ngoài là bột gạo nếp lá khúc, tiếp theo là đậu xanh bao lấy phần thịt lợn. 

Kết hợp đỗ xanh cùng thịt lợn xem ra là một công thức muôn đời đúng đắn của người Việt Nam (Nguồn ảnh: Internet)
Kết hợp đỗ xanh cùng thịt lợn xem ra là một công thức muôn đời đúng đắn của người Việt Nam (Nguồn ảnh: Internet)

Chắc hẳn là bạn sẽ thắc mắc là làm thế nào để gạo nếp có thể “ôm” được phần bánh khúc phải không? Câu trả lời nằm ngay trong chiếc video phía dưới đây, cùng chúng mình khám phá nhé. 

Người ta sử dụng một chiếc nồi chuyên dụng để hấp bánh khúc. Thực hiện xếp xen kẽ: một tầng gạo nếp rồi đến một lớp bánh khúc, ngoài ra còn phải căn chỉnh khoảng cách để khi hấp bánh nở đều, không bị cái to cái bé. Lúc lấy bánh, người ta
Người ta sử dụng một chiếc nồi chuyên dụng để hấp bánh khúc. Thực hiện xếp xen kẽ: một tầng gạo nếp rồi đến một lớp bánh khúc, ngoài ra còn phải căn chỉnh khoảng cách để khi hấp bánh nở đều, không bị cái to cái bé. Lúc lấy bánh, người ta "bới" sao cho khéo để lấy cả bánh cả xôi. 

Chiếc bánh khúc tròn tròn, to cỡ nắm tay được gói trong lá chuối xanh mướt, nhìn đơn giản là vậy mà lúc ăn thì dễ “ghiền" vô cùng. Lớp xôi bên ngoài dẻo mềm, kết hợp cùng phần vỏ bánh thơm mùi lá khúc, thêm chút bùi bùi của đỗ xanh và mằn mặn của thịt. Những ngày Hà Nội trở lạnh, nhất là buổi sáng ra đi làm vội, ghé hàng bánh khúc mua vội một phần thôi cũng đủ “ấm no” đến tận trưa rồi. 

Bánh khúc - món ăn đường phố của Hà Nội (Nguồn ảnh: Internet)
Bánh khúc - món ăn đường phố của Hà Nội (Nguồn ảnh: Internet)

Ngày trước, trên mỗi con phố, ngõ hẻm của Hà Nội, người ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người bán hàng rong ruổi trên chiếc xe đạp cũ, có điều kiện hơn thì là chiếc xe máy cà tàng, đằng sau chở thúng bánh khúc lúc nào cũng được giữ ấm cẩn thận. Văng vẳng đâu đây là tiếng rao “Bánh khúc đây. Xôi lạc bánh khúc đây” mà không ít người nghe nhầm thành “Tôi là bánh khúc đây”. Giờ đây, Hà Nội cũng “vơi” dần những gánh hàng rong, tập trung nhiều nhất hiện nay có lẽ là khu phố cổ - hồ Hoàn Kiếm.

Tiếng rao
Tiếng rao "Xôi lạc, bánh khúc đây" là những thanh âm quen thuộc của phố phường Hà Nội

2. Đi tìm hương vị bánh khúc nguyên bản ở những quán bánh khúc ngon nhất Hà Nội

Hà Nội quả thật không thiếu địa chỉ bán bánh khúc, với sự bùng nổ của “văn hóa ship”, chỉ ngồi ở nhà hay văn phòng, lướt điện thoại thôi cũng ra cả loạt shop online bán đồ ăn vặt. Nhưng nếu bạn muốn trải nghiệm cái cảm giác đứng cạnh nồi bánh nóng hổi, háo hức chờ người bán hàng xới từng chiếc cho vào lá chuối thì hãy theo chân bọn mình ghé ngay hai tiệm bánh khúc gia truyền lâu đời nhất đất Hà thành nhé. 

  • Bánh khúc cô Lan

Địa chỉ: Cơ sở 1 - 69B Nguyễn Công Trứ, Hai Bà Trưng, tp. Hà Nội

              Cơ sở 2 - 20 Đường Lê Duẩn, Đống Đa, Hà Nội

              Cơ sở 3 - 255 Thụy Khuê,Tây Hồ, Hà Nội

              Cơ sở 4 – 29 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội

Giờ mở cửa: 7h – 23h 

Giá tham khảo: 15,000 VNĐ/bánh khúc

                          25,000 VNĐ/bánh khúc có chả 

Ở đất Hà Nội này, hễ nói đến bánh khúc thì phải nhắc tên cô Lan đầu tiên. Cũng giống như lạc rang húng lìu bà Vân, bánh khúc cô Lan xuất hiện ở khắp mọi nơi nhưng thực tế chỉ có một số quán mới thực sự thuộc sở hữu của gia đình cô. Người ta nhớ đến bánh khúc cô Lan bởi chất xôi dẻo ngọt, phần bánh lúc nào cũng thơm mùi lá khúc và khá đầy đặn. 

Thông thường người ta ăn bánh khúc với muối vừng là cũng thấy lưng lửng bụng rồi nhưng cũng khá “hợp lý” khi kết hợp cùng giò hoặc chả mộc
Thông thường người ta ăn bánh khúc với muối vừng là cũng thấy lưng lửng bụng rồi nhưng cũng khá “hợp lý” khi kết hợp cùng giò hoặc chả mộc
Bánh khúc cô Lan là một trong những món ăn truyền thống được lựa chọn để phục vụ các phòng viên đến từ khắp nơi trên khắp thế giới đến đưa tin về Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên tại Việt Nam vào năm 2019 (Nguồn ảnh: Internet)
Bánh khúc cô Lan là một trong những món ăn truyền thống được lựa chọn để phục vụ các phòng viên đến từ khắp nơi trên khắp thế giới đến đưa tin về Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên tại Việt Nam vào năm 2019 (Nguồn ảnh: Internet)
  • Bánh khúc Quân 

Địa chỉ: 35 Cầu Gỗ, Hoàn Kiếm, tp. Hà Nội

Giờ mở cửa: 6h – 23h

Giá tham khảo: 15,000 VNĐ – 25,000 VNĐ

Đã nhắc đến bánh khúc cô Lan thì không thể nào bỏ qua bánh khúc Quân phố cổ. Tọa lạc tại phố Cầu Gỗ luôn sầm uất và tấp nập, bánh khúc Quân là một cửa hàng nổi tiếng với những loại bánh, đồ ăn vặt truyền thống Hà Nội. Đặc trưng nhất của quán chính là bánh khúc Hà Nội. Hương vị của bánh khúc quán Quân thuần truyền thống, món mặn dùng kèm có thể lựa chọn giữa: ruốc thịt, chả giò thường và đặc biệt là chả cốm. 

Nếu nói về hàng bánh khúc nhà làm “xịn” ở Hà Nội thì có lẽ người ta chỉ hai cái tên quên thuộc chắc chắn là cô Lan và quán Quân (Nguồn ảnh: Internet)
Nếu nói về hàng bánh khúc nhà làm “xịn” ở Hà Nội thì có lẽ người ta chỉ hai cái tên quên thuộc chắc chắn là cô Lan và quán Quân (Nguồn ảnh: Internet)
Bánh khúc Quân còn nổi tiếng với nhiều loại bánh, đồ ăn vặt truyền thống (Nguồn ảnh: Internet)
Bánh khúc Quân còn nổi tiếng với nhiều loại bánh, đồ ăn vặt truyền thống (Nguồn ảnh: Internet)

Những hương vị của ẩm thực Hà Nội luôn là sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu, đòi hỏi sự tỉ mẩn, khéo léo của người chế biến. Và bánh khúc chính là một món ngon như vậy, đằng sau một gói xôi khúc là cả một quá trình lựa chọn thành phần, chế biến mà có tận mắt chứng kiến rồi mới thấy cảm nhận được sự kỹ lưỡng, cầu kỳ. 

Bạn đã có cơ hội thưởng thức bánh khúc Hà Nội chính hiệu của cô Lan hay quán Quân chưa? Nếu như đã từng trải nghiệm và bị thuyết phục hoàn toàn bởi hương vị của bánh khúc thì hãy comment và chia sẻ cùng Saodaily nhé!

>> Xem thêm: Mùa đông cận kề, bạn đã biết những quán bánh đúc nóng ngon ở Hà Nội chưa?