Thành phố ngầm Derinkuyu là một trong những khu định cư ngầm nhiều tầng sâu nhất và hấp dẫn nhất của Cappadocia (Thổ Nhĩ Kỳ). Nơi đây được coi như là một kỳ tích đáng kinh ngạc về kỹ thuật và là một ví dụ ấn tượng về sự khéo léo của con người. Đều này làm cho Derinkuyu trở thành điểm đến không thể bỏ qua cho những ai quan tâm đến lịch sử và kiến trúc.
Nghía qua lịch sử của Derinkuyu
Thành phố ngầm Derinkuyu được cho là đã có từ hàng nghìn năm trước và có tên gọi là Elengubu vào thời cổ đại. Tuy nhiên, chủ nhân của nó là ai hay mục đích xây dựng nên công trình này là gì thì vẫn còn là một điều bí ẩn.
Trong nhiều năm qua, các nhà khảo cổ học không ngừng nghiên cứu và tranh luận về vấn đề này. Rất nhiều suy đoán đã được đưa ra nhưng không có cái nào được chứng thực.
Việc thành phố ngầm Derinkuyu được phát hiện cũng rất tình cờ khi một người đàn ông quyết định tân trang ngôi nhà của mình vào năm 1963. Sau khi phá một bức tường dưới tầng hầm, người ta phát hiện một căn phòng ngầm dẫn đến một lối đi mở ra dưới lòng đất. Khi khám phá lối đi, các công nhân nhận ra rằng nó dẫn xa hơn vào một mê cung sâu.
Ngay sau đó, các nhà khảo cổ đã bắt đầu công việc khai quật công trình bí ẩn này. Cho đến nay, chỉ có 40 mét của thị trấn (tức là 8 tầng trong số tổng 18 tầng) đã được khai quật. Những phần còn lại của thành phố ngầm Derinkuyu vẫn là điều nằm ngoài tầm hiểu biết của nhân loại.
Sau Derinkuyu, các nhà khảo cổ đã tìm thấy thêm hơn 200 thành phố ngầm như vậy rải rác khắp Thổ Nhĩ Kỳ. Rất nhiều thành phố trong đó được nối với nhau bằng những đường hầm tạo thành một mạng lưới thành phố ngầm khổng lồ.
Năm 1985, các thành phố ngầm của Cappadocia, bao gồm cả Derinkuyu, được công nhận là Di sản Thế giới của UNESCO. Điều này đã thể hiện tầm quan trọng và ý nghĩa của chúng như một ví dụ nổi bật về nơi ở và sử dụng đất của con người.
Kiến trúc ấn tượng của Derinkuyu
Derinkuyu là một khu phức hợp ngầm đồ sộ với nhiều tầng và một mạng lưới đường hầm và phòng như mê cung. Người ta ước tính có thể chứa tới 20.000 người cùng một lúc, khiến nó trở thành một trong những thành phố ngầm lớn nhất thế giới.
Trong 18 tầng của thành phố (chỉ 8 tầng có thể tiếp cận), các nhà nghiên cứu tìm thấy bếp, phòng ngủ, phòng tắm, phòng chứa thực phẩm, máy ép dầu và rượu, giếng, khu vực cất giữ vũ khí, nhà thờ, trường học, lăng mộ và chuồng gia súc.
Nằm ở tầng thứ hai của thị trấn là một căn phòng ấn tượng với trần nhà hình vòm. Người ta tin rằng căn phòng từng là một trường học tôn giáo, với không gian dành cho giới thượng lưu ở phía sau và phòng học và phòng trừng phạt ở hai bên.
Tầng thứ ba rất quan trọng đối với sự tồn tại của thị trấn vì nó chứa các kho lương thực, nơi dự trữ thực phẩm với số lượng lớn. Nhờ nó mà cư dân của thị trấn vẫn có thể sinh hoạt bình thường trong nhiều tháng dù thành phố bị kẻ địch bao vây.
Những ngôi nhà và phòng họp bắt đầu xuất hiện từ tầng thứ tư trở xuống. Đèn dầu là vật dụng chiếu sáng được dùng chủ yếu tại đây bởi ánh sáng mặt trời rất khó len lỏi được tận dưới này.
Ở tầng thứ bảy có một nhà nguyện hình chữ thập cực kỳ ấn tượng. Thật không may, không có bức bích họa nào ở đây do độ ẩm không khí cao.
Mỗi tầng trong thành phố kết nối với tầng khác bởi một hành lang với một cánh cửa bằng đá tương tự. Thành phố ngầm cũng có một hệ thống ngăn chứa nước an toàn. Tuy nhiên, các giếng trong thành phố không liên kết với nhau, cũng không phải tất cả chúng đều đi lên bề mặt. Điều này bảo vệ cư dân khỏi những kẻ xâm lược có thể đầu độc toàn bộ hệ thống nước từ bên ngoài.
Thành phố ngầm có một số đặc điểm kiến trúc thú vị, chẳng hạn như những cánh cửa đá lớn có thể đóng lại để bảo vệ cư dân khỏi những kẻ xâm nhập và một hội trường lớn được sử dụng làm nơi gặp gỡ của cộng đồng.
Một trong những đặc điểm ấn tượng nhất của Thành phố ngầm Derinkuyu là hệ thống thông gió. Các đường hầm được thiết kế để cho phép không khí trong lành đi vào và lưu thông khắp khu phức hợp, thậm chí có những giếng vươn tới tận bề mặt để cung cấp nguồn nước ngọt.
Ngày nay, Thành phố ngầm Derinkuyu được phép mở cửa cho khách du lịch. Du khách có thể khám phá các đường hầm và các căn phòng, đồng thời tìm hiểu về lịch sử hấp dẫn của thành phố và những người sống ở đó.
