Kết quả trên vừa được công bố tại Hội thảo trực tuyến chia sẻ kết quả báo cáo "Nghiên cứu tác động ô nhiễm không khí do bụi PM2,5 lên sức khỏe cộng đồng tại Hà Nội năm 2019".
Đây là nghiên cứu đầu tiên sử dụng số liệu do địa phương cung cấp để đánh giá gánh nặng bệnh tật do tác động của ô nhiễm bụi PM2,5 đến sức khỏe cộng đồng tại Hà Nội, do Trường Đại học Y tế Công cộng và Trường Đại học Công nghệ - Đại Học Quốc gia Hà Nội thực hiện.
Theo báo cáo này, nồng độ bụi PM2,5 trên toàn thành phố Hà Nội năm 2019 vượt ngưỡng quy chuẩn quốc gia. Cụ thể, nồng độ bụi PM2,5 trung bình năm của các quận, huyện và thị xã nằm trong khoảng 28,15 µg/m³ đến 39,4µg/m³, trong đó các quận Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng có nồng độ PM2,5 cao nhất.
Báo cáo chỉ ra, gánh nặng bệnh tật liên quan đến tử vong và nhập viện do phơi nhiễm với bụi PM2,5 tại Hà Nội năm 2019 là đáng kể.
Một số tác động cụ thể như số ca tử vong sớm do phơi nhiễm với bụi PM2,5 là 2.855 ca, tương đương khoảng 35,5 ca tử vong sớm trên 100.000 dân. Kỳ vọng sống bị mất đi do phơi nhiễm với bụi PM2,5 là 908 ngày, tức là 2,49 năm tuổi. Tổng số năm sống bị mất của người dân Hà Nội do tử vong vì những bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí là 79.933 năm.
Đáng lưu ý, Đống Đa, Ba Đình và Hai Bà Trưng là những quận có tỷ suất tử vong cao do những bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí so với các quận/ huyện khác trên địa bàn thành phố. Đây cũng là những quận tập trung đông dân cư, có mật độ dân số và giao thông cao, nhiều hoạt động kinh tế xã hội.
Bên cạnh thực trạng về gánh nặng bệnh tật, báo cáo nêu rõ những lợi ích sức khỏe nếu nồng độ bụi PM2,5 trên địa bàn Hà Nội năm 2019 được kiểm soát. Cụ thể, nếu nồng độ bụi PM2,5 trung bình năm 2019 tại Hà Nội được kiểm soát ở mức 25 µg/m3 theo Quy chuẩn Việt Nam, số ca tử sớm do ô nhiễm đã tránh được là 2.575 ca. Hà Nội tránh được tổng số 71.613 năm sống bị mất và kỳ vọng sống đã có thể tăng lên 812 ngày, tức là khoảng 2,22 năm tuổi. Báo cáo cũng chỉ ra, với sự gia tăng nồng độ bụi PM2,5 trung bình năm tại Hà Nội, trung bình mỗi năm có thêm khoảng 1.062 ca nhập viện do bệnh tim mạch, và khoảng 2.969 ca nhập viện do bệnh hô hấp, lần lượt tương đương với 1,2% và 2,4% tổng số ca nhập viện do hai nhóm bệnh này ở người dân Hà Nội.
Mặt khác, nếu nồng độ bụi PM2,5 tại Hà Nội năm 2019 được kiểm soát ở mức 10 µg/m3, theo mức khuyến cáo của WHO, số ca tử vong sớm do ô nhiễm đã tránh được là 4.222 ca. Như vậy, kỳ vọng sống của người dân Hà Nội có thể tăng lên 3,88 năm và tránh được 123.103 năm sống bị mất.
Nhóm nghiên cứu lưu ý, những kết quả trong nghiên cứu này có thể thấp hơn nhiều so với mức tác động "thực tế" do sự thiếu hụt dữ liệu. Số liệu về số ca tử vong chỉ phản ánh được khoảng 80% số ca tử vong tại Việt Nam. Bên cạnh đó, nghiên cứu sử dụng giả định giá trị nồng độ PM2,5 trung bình năm thấp nhất của Hà Nội tại một vùng lý tưởng là 22,9µg/m3, cao hơn mức khuyến cáo của WHO (10µg/m3) cho an toàn sức khỏe cộng đồng. Ngoài ra, kết quả lập bản đồ bụi PM2,5 chịu ảnh hưởng của sai số đối với số liệu từ các trạm quan trắc không khí tại Hà Nội.
Hà Nội là địa phương ô nhiễm không khí thuộc nhóm nghiêm trọng nhất cả nước do tác động đồng thời của nhiều nguyên nhân như hoạt động giao thông, xây dựng, các cơ sở sản xuất và các hoạt động dân sinh, trong đó có hoạt động đốt rác và đốt sinh phẩm.
Ô nhiễm không khí Hà Nội diễn biến theo mùa, trong đó thời gian ô nhiễm nhất vào mùa đông, tập trung từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau. Nguyên nhân là do điều kiện khí tượng mùa đông thuận lợi cho sự hình thành của hiện tượng nghịch nhiệt khiến chất ô nhiễm không thể phát tán được. Vào mùa hè, đặc biệt khoảng thời gian từ tháng 5-7, chất lượng không khí Hà Nội được cải thiện do tác động của điều kiện khí tượng mưa nhiều.
